Bí quyết rèn luyện tâm lý trong thi đấu tennis

Bí quyết của chiến thắng chính là việc duy trì quyền ưu tiên: đặt niềm vui cao hơn sự chính xác. Điều đáng tiếc là trong các cuộc thi, nhiều người lại đảo ngược thứ tự ưu tiên này bởi vì sự quan trọng của mỗi đường banh tạo ra đồng thời với sự chính xác là một trạng thái căng thẳng chế ngự niềm vui và long thư thái của họ. Trái lại, những tuyển thủ tài danh luôn dành ưu tiên một cho niềm vui, ngay cả trong những điểm ghi quan trọng nhất: một tuyển thủ tài danh đương nhiên cũng cần một cú đánh chính xác nhưng anh ta không đời nào chịu hi sinh sự thoải mái và uyển chuyển của đường vợt cho yêu cầu chính xác này. Chính việc đặt ưu tiên hàng đầu quyết định tài nghệ của người thi thố.

KHÚC PHIM CHIẾN THẮNG TRONG TÂM TƯỞNG:

Trong nhiều năm gần đây , nhiều nghiên cứu đã được thực hiện trong lãnh vực hiệu quả của các thao tác dợt tưởng tượng đối với việc thi tài. Các nhà khoa học thấy rằng nếu chúng ta xây dựng trong tâm trí mình một hình ảnh tưởng tượng như một khúc phim về chiến thắng của mình thì bất kì sự bất ổn nào ta có thể gặp trong khi thi đấu sẽ không tác động sâu sắc đến ta được. Một trở ngại nhỏ nhặt sẽ không làm hỏng cả trận đấu của ta.

Trước khi vào trận đấu, bạn hãy vận dụng trí tưởng tượng của mình theo cách sau đây: trong một không gian riêng tư, hãy tưởng tượng bạn đang quay một khúc phim chiến thắng sắp tới của chính mình. Hãy cho camera ghi lại cảnh bạn rời nhà, ra sân, khởi động. Ghi luôn cả quang cảnh của hai điểm cuối cùng trong trận đấu, cả hai điểm này bạn đều thắng (tưởng tượng). Quay lại cảnh bạn chạy tới lưới và bắt tay với kẻ chiến bại.Quay cảnh bảng điểm ghi lên kết quả cuối cùng. Và cảnh chúc mừng…

LÀM THẾ NÀO ĐỂ THẮNG MỘT KẺ GIỎI HƠN MÌNH

Sau đây là vài kỹ thuật hữu ích để giúp bạn them tự tin khi thi đấu với một đối thủ mà bạn cảm thấy giỏi hơn mình.

Trước hết, hãy tự hỏi bạn xem câu “giỏi hơn mình” thực sự có ý nghĩa gì. Có lẽ bạn sẽ thấy rằng nó có ý nghĩa là đối thủ sẽ thắng bạn nhiều lần hơn là bạn thắng anh ta. Kế đó, giả vờ như bạn và đối thủ suốt một năm ngày nào cũng chơi với nhau một set. Bây giờ bạn tự hỏi:”Người đó thắng ta bao nhiêu lần trong một năm? “ Nếu anh ta giỏi hơn bạn nhiều, bạn có thể đi đến một con số, chẳng hạn như 360 lần. Như vậy, đối thủ sẽ thắng 360 lần và bạn sẽ thắng 5 lần.

Thình lình, bạn thiết lập được một yếu tố quan trọng: bạn thực tế có thể chiến thắng đối thủ. Có lẽ là chỉ 5 lần trong một năm nhưng bạn bây giờ biết rằng mình có thể thắng trận. Điều duy nhất là phải biến ngày hôm nay trở thành một trong 5 ngày chiến thắng ấy.

Điều cốt lõi của kỹ thuật này là nó cho phép cả bạn lẫn đối thủ có cùng một cơ hội chiến thắng. Bạn biết rằng đối thủ có lẽ luôn luôn giỏi hơn mình và hôm nay bạn vẫn có thể chiến thắng anh ta. Mỗi lần ra sân, bạn phải biến hôm nay thành ngày chiến thắng.

CHỦ ĐÍCH:

Điều cốt lõi của việc rèn luyện tâm lý trong thi đấu tennis là bạn phải biết rõ chủ đích của mình trước khi thi đấu với ai đó. Bạn có thật sự muốn chiến thắng hay không? Nhiều người thường thua cuộc vi chính họ không rõ ràng và thành thật về chủ đích của mình như là đối thủ. Những cuộc tranh tài đỉnh cao trong mọi lĩnh vực thể thao hay nghệ thuật không chỉ là một cuộc chiến đấu của tài nghệ mà xa hơn, chúng còn là cuộc tranh đua về chủ đích. Phải đảm bảo là trước khi ra sân, bạn phải biết rõ mình muốn đạt được điều gì ở trên sân. Không có gì sai trái khi chủ đích của bạn chỉ là tiền thưởng. Vấn đề sẽ nảy sinh về những gì bạn thực sự muốn. Phải rất thành thật và sáng suốt về các chủ đích của bạn và nhận xét những gì xảy ra trên sân.

CHUẨN BỊ THỂ CHẤT TRƯỚC KHI RA SÂN:

Việc chuẩn bị thích hợp cho một trận đấu quần vợt phải bắt đầu trước khi bạn đặt chân trên sân. Nhiều người không dành đủ thời gian cho việc chuẩn bị nên họ ra sân trong trạng thái ức chế và căng thẳng. Trong tình trạng này khó mà chơi cho hay. Để tự khích lệ mình thi thố trong một tâm trạng vui thú và thoải mái, hãy làm những điều sau:

1. Tận hưởng chuyến đi đến sân quần vợt. Dành thời gian rộng rãi phòng hờ kẹt xe. Và nếu bạn tự lái xe đi thì đừng xiết chặt tay lái để tránh gây căng thẳng cho cơ bắp ở bả vai và cổ.

2. Thực hiện những bài thể dục khởi động nhẹ nhàng trước khi ra sân.

3. Trước khi bắt đầu thi đấu, hãy ngồi trên ghế, nhắm mắt lại và làm các bài tập thư giãn sau đây:

a) Thử xem bạn có xác định được bất kỳ sự căng thẳng nào trên cơ thể không. Kiểm tra bắt đầu từ đầu xuống dần tới ngón chân. Phát hiện ra bất kỳ cơ bắp nào căng thẳng thì phải thư giãn ngay. Thử xem toàn cơ thể có thể thư giãn đến mức nào. Để cho các cơ bắp và xương lơi lỏng tự nhiên.

b) Lắng nghe mọi âm thanh chung quanh bạn.

c) Hít thở thật sâu nhiều lần.

HÃY SỬ DỤNG GIÁC QUAN CỦA BẠN

Bạn càng căng thẳng chừng nào thì càng nên sử dụng các giác quan của mình khi bước ra sân. Điều này giúp giảm bớt căng thẳng, và cho cơ thể hoạt động hết khả năng. Hãy thực hành từng bài vì một trong các “bài tập giác quan” dưới đây để khuyến khích bạn sống thực với hiện tại chứ không băn khoăn về thất bại đã qua hay kết quả sắp tới:

Xúc giác: Hãy sờ xuống mặt sân. Mặt sân càng nhám thì trái banh sẽ càng đi chậm sau khi nó chạm sân nẩy lên.

Thị giác: Hãy quan sát sân, lưới và trái banh. Nếu bạn thi đấu ngoài trời thì xác định hướng gió thổi bằng cách quan sát một lá cờ bay hay hướng di chuyển của một chiếc lá rơi.

Thính giác: Lắng nghe mọi âm thanh chung quanh. Khi chuyền bổng đường banh, hãy lắng nghe âm thanh tạo khi vợt của đối thủ tiếp xúc banh. Âm thanh này có thể cho bạn nhiều thông tin về tốc độ và độ xoáy của trái banh.

Khứu giác: Bạn có thể ngửi thấy mùi gì trên sân quần vợt?

KHÔI HÀI TRƯỚC TRẬN ĐẤU:

Nếu bạn thấy mình lo lắng trong khi khởi động và/hoặc khi trận đấu khởi đầu thì cần phải nhớ điều này: rất có thể là đối thủ của bạn cũng đang lo lắng. Thế là trên sân quần vợt này có hai kẻ sợ sệt ngăn cách nhau bằng một tấm lưới. Hãy tiết kiệm năng lượng đi! Nếu người kia cũng lo sợ thì không việc gì bạn phải lo sợ theo. Hãy để đối thủ lo sợ thay cho cả hai.

Một võ sĩ quyền anh có lý do để sợ đối thủ, nhưng bạn thì không. Đối thủ của bạn không thể nhảy qua lưới mà tặng bạn một cú knock out vào quai hàm đâu. Và đừng quên rằng trái banh cũng không phải là đối thủ của bạn mà nó cũng không thuộc về người kia. Đó chỉ là một khối cao su rỗng được bọc bằng vải và nó bay qua, bay lại trên lưới thôi.

Ngay trước khi bắt đầu điểm ghi đầu tiên, hãy nhìn thẳng vào đối thủ mà nói thầm:Ê! Lêu lêu!!

BẠN KHÔNG PHẢI LÀ SIÊU NHÂN

Bất cứ khi nào bước ra sân thì phải bảo đảm là bạn không đòi hỏi chính mình phải hoàn hảo tức khắc. Hãy nhìn nhận rằng bạn đã không chơi quần vợt trong một hay nhiều ngày, rằng bạn chưa khởi động, và bạn phạm nhiều sai lầm trước khi điều chỉnh chính xác mọi hoạt động. Hãy cho chính mình quyền tự do được làm một người bình thường. Hãy hướng thưo những cú đánh vui thú hơn là những đường banh chính xác, hãy để niềm vui làm yểu tố “bất biến” và sự chính xác làm yếu tố “bất định”. Sau đây là một kinh nghiệm hữu ích của huấn luyện viên Al Secunda:

“Trong khi khởi động, tôi cho phép mình được quyền phạm mười hai lỗi lầm ngu xuẩn, xấu hổ và chỉ bực mình từ sai phạm thứ mười ba. Trong khi thi đấu, tôi cho phép mình được quật tám đường banh tồi tệ nhất và chỉ nổi giận từ sai phạm thứ chín”.

Nhờ tự cho phép mình sai phạm như vậy, bạn sẽ phạm ít sai lầm hơn. Một lần nữa, nếu không cho bất cứ điều gì cản trở niềm vui của bạn, thì cơ thể bạn sẽ tự do thi thố điêu luyện hơn. Chúng ta không ai mà không có những sai sót trong cuộc đời, thế thì tại sao lại để sự thiếu hoàn hảo ấy làm hư hỏng niềm vui chúng ta?

ĐỐI THỦ LÀ NGƯỜI CỘNG SỰ CỦA BẠN

Nghĩ rằng kẻ đứng bên kia sân là đối thủ của bạn thường có hại hơn có lợi.

Mỗi khi có ai chống lại chúng ta, chúng ta thường trở nên căng thẳng, nghiêm trang, cứng nhắc, nóng nảy, bực bội vì sự thiếu hoàn hảo, và lo âu- những điều khiến cho cơ thể không hoạt động tối ưu. Bạn sẽ thấy rằng cơ thể bạn sẽ hoạt động thích thú và chính xác hơn đồng thời bớt căng thẳng đi nếu bạn biến đối thủ thành một người cộng sự cho bạn. Một người cộng sự là một người cùng đội tuyển hay cùng phe với một người khác. Bạn làm việc với một người cộng sự tuy rằng cả hai có nhiệm vụ khác nhau khi cùng thi thố trên sân.

Chức năng của “người cộng sự”:

“Người cộng sự có nhiệm vụ chạy đuổi theo banh và đánh trả banh trở lại về phía bạn. Anh ta làm chuyện này không công. Vì là một “nỗ lực tập thể”, chỉ có “người cộng sự” mới được căng thẳng, lo lắng, cứng nhắc, nóng nảy, và bực tức vì sự thiếu hoàn hảo của anh ta. Một nhiệm vụ khác của “người cộng sự” này là anh ta phải thua. Cho dù anh ta có thắng lúc đầu, đừng có lo, nhiệm vụ của anh ta là phải thua bất kể anh ta muốn hù dọa bạn bằng cách nào.

Chức năng của bạn: Vui thú trên sân và nắn nót từng đường banh.

Chiến thắng: Biến đối thủ thành “ người cộng sự” cho mình sẽ giúp bạn kết hợp được năng lực của cả anh ta lẫn của bạn. Cả hai người phối hợp với nhau để cho bạn chiến thắng.

NHỮNG ĐỘNG TÁC ĐẶC TRƯNG

Mỗi lần bạn đâm ra lo lắng trong khi đang thi đấu, hãy thực hiện các động tác đặc trưng sau đây. Điều này sẽ giúp bạn không để ý đến môi lo âu hiện thời nữa.

1. Tập trung ánh mắt vào trái banh

a) Cố gắng theo dõi trái banh khi nó vừa rời mặt vợt của đối thủ, khi nó chạm trên phần sân của bạn và khi nó tiếp xúc với mặt vợt của bạn.

b) Cố gắng đọc nhãn hiệu in trên trái banh khi nó bay về phía bạn.

2. Hít thở

Bắt đầu hít thở chậm và nhẹ nhàng ngay trước, trong và sau khi tiếp xúc banh. Việc hấp thụ khí trời sẽ nhắc nhở bạn đến chuyện tận hưởng niềm vui. Hít vào thật sâu cũng giúp cho hai bả vai thư giãn và tự do ngay lúc tiếp xúc banh. (nếu bạn không quen hít vào thì hãy thở ra thật chậm và nhẹ).

3. Hát một bài ca:

Hát (thì thầm) giữa hai điểm ghi sẽ nhắc nhở bạn nhớ rằng vui thú này là yếu tố quan trọng nhất của môn quần vợt. Trong trạng thái này, bạn sẽ khám phá rằng cơ thể thường ít phạm sai lầm hơn.

4. Thực hiện những bài tập giác quan

Để giải tỏa căng thẳng, hãy thực hiện các bài tập giác quan (xem phần trên) giữa hai điểm ghi.

BIẾT CHẤP NHẬN GIỚI HẠN

Khi thi đấu với một đối thủ rõ ràng là có trình độ cao vượt hơn mình, quan trọng là bạn phải nhận thức và chấp nhận những giới hạn của mình trong tư cách một người chơi thể thao. Khi thi đấu, xin đừng làm danh thủ. Đừng thực hiện những đường banh mình muốn mà hãy thực hiện những đường banh mình biết chắc là nhất quán nhất. Bạn sẽ trở thành một đối thủ đáng gờm với bất kì ai nếu bạn chơi xuất sắc đúng trình độ hiện thời của bạn.